Het Heilig Kerstmisgilde te Haarlem is een rooms-katholiek gilde. Het doel van het gilde is de geboorte van Christus rond Kerstmis te eren, het beoefenen van charitas in de vorm van schenkingen of giften en het onderhouden van de onderlinge band tussen de stoelbezitters.

In de 15 e eeuw kreeg het gilde de beschikking over een eigen kapel in de Grote of Sint Bavo aan de Grote Markt te Haarlem.
Volgend op de Heilige Mis ter gelegenheid van de kerstviering werden gezamenlijke maaltijden gehouden. Ook werden ter gelegenheid van het kerstfeest dertien minder bedeelden uit Haarlem een maaltijd aangeboden. Dit aantal is niet toevallig gekozen, het is immers het getal van Jezus en zijn twaalf apostelen. Deze gasten, die van goed gedrag moesten zijn, werden zorgvuldig geselecteerd.

In tegenstelling tot de meer bekende ambachtsgilden, was het lidmaatschap van het Heilig Kerstmisgilde niet tot een bepaalde beroepsgroep beperkt. Wel was er een grens aan het aantal leden, dit was vastgesteld op 54, waarvan aanvankelijk 27 mannen en 27 vrouwen. Zevenentwintig (3x3x3) was in de Middeleeuwen een heilig getal.